Design Thinking: Yaratıcı Çözümler İçin Güçlü Bir Araç

Design Thinking, Google, Airbnb, Netlfix gibi dünyanın en yaratıcı şirketleri ve birçok yenilikçi girişim ve kurumsal yapının iş yapma biçimi. Tasarım Düşüncesi yolculuğunda empatik düşünme yaklaşımından yola çıkıp, yeni ürünler, hizmetler, iş modelleri geliştiriyoruz. Aynı zamanda mevcut süreçleri gözden geçirip iyileştirerek, problemleri doğru sorular ile keşfederek yenilikçi çözümler üretiyoruz. 

Tasarım Düşüncesi'ni anlamak için önce Tasarım nedir? Tasarımcı kimdir? sorularıyla başlayalım. Bilim insanı Herbert Simon, Tasarım'ı şöyle tanımlamıştı;

Tasarım, mevcut durumları daha tercih edilen durumlara dönüştürmek için gerçekleştirdiğimiz eylemler serisidir. 

Tasarımcılar da aslında bu eylemleri gerçekleştirebilmek için gerekli yeteneklere sahip olan kişilerdir. Tasarım içinde bulunulan durumları farklı tanımlamakla başlar. Bu farklı tanımlama yenilikçi ve yaratıcı çözümler için ilham kaynağına dönüşür. Tasarım sürecinin evrimi icat kavramından inovasyona doğru ilerlemiştir. İnsanlık tarihinde ilk icatlar temel ihtiyaçlarımızı karşılamak için ortaya çıkmıştı. İnovasyonlarla ise içinde yaşadığımız dünyayı nasıl daha iyi bir yer haline getirebiliriz sorusuna cevap arıyoruz.

Tasarım Düşüncesinin İlk Aşaması: Empati Kurarak Keşfet

Design Thinking sürecinin ilk aşamasında tasarım sorunumuzla ilgili ilham verici öğrenimler elde etmek için masa başında ve sahada kullanıcılar ve diğer paydaşlarla araştırmalar yaparız. Tasarım odağımızdaki kişileri anlamak için, probleme onların gözünden bakmaya çalışırız. Empati kurmak, çözümü tasarlamadan önce bağlamı anlamamızı ve ilham kazanmamızı sağlar.

Empatide önce insanla başlarız. İnsanlar bunu gerçekten istiyor mu? Teknolojimiz bunu hayata geçirebilmek için yeterli mi? Bu işten kazanç ve fayda sağlayabilir miyiz? İnsanların umutlarını, zorluklarını ve arzularını en iyi anlama yöntemi onlarla konuşmaktır. Bu aşamada müşterilerimizin veya kullanıcılarımızın motivasyonlarını anlamaya çalıştığımız bir adımdayız.

İç görüler elde etmek için sormamız gereken sorular;

• Problemin odağındaki kişiler kim?

• Gerçekten neye ihtiyaçları var?

• Neyi başarmak istiyorlar?

• Tavırları, inançları, motivasyonları, davranışları ve acı noktaları neler?

Airbnb, platformunu geliştirmek ve özellikle kullanıcıların ihtiyaçlarını anlamak için kullanıcılarını gözlemleyerek başladı. Airbnb'nin kurucuları, kullanıcıların tatil sırasında konaklama seçerken yaşadığı zorlukları gözlemleyip anlamak için ev sahipleriyle ve misafirlerle derinlemesine görüşmeler yaptı. İnsanlar, güvenlik kaygıları, temizlik standartları ve evdeki eksikliklerle ilgili sorunlar yaşadıklarını belirtti. Bu gözlemler sayesinde Airbnb, kullanıcıların güvenini kazanmak ve onların konaklama deneyimini iyileştirmek için misafir ve ev sahipleri arasında güçlü bir iletişim kurmayı, doğrulama sistemleri ve daha ayrıntılı fotoğraflarla güvenli bir ortam yaratmayı hedefledi.

Tasarım Düşüncesinin İkinci Aşaması: Sorunu Yeniden Tanımla

Bu aşamada ilk aşamada topladığımız bilgileri anlamlandırarak, üzerine çözümler üreteceğimiz problemi yeniden tanımlarız. Empati aşamasında öğrendiklerimizi iç görülere dönüştürürüz. Hedef kitlenin ihtiyaçlarının arkasında yatan duygusal motivasyonlarına (negatif ya da pozitif) iç görü denir. İç görü, ihtiyaç kavramından farklıdır. İhtiyaç bir insanın ne yapmak istediğini anlatır ama iç görü neden yapmak istediğini anlatır.

• İyi bir iç görü bilgilendirici olmalı. İnsan ihtiyaç, davranış ve durumlarının arkasındaki motivasyonlara ışık tutuyor mu?

• İyi bir iç görü ilham vermeli. Okuyan, duyan kitlenin bir şey hissederek, harekete geçmesini sağlıyor mu?

• İyi bir iç görü akılda kalıcı olmalı. Hatırlaması, diğer insanlarla paylaşması kolay mı?

Airbnb için iç görüyü şöyle tanımlayabiliriz;

Misafirler, güvenli ve konforlu bir konaklama deneyimi ararken, ev sahipleri ise misafirlerin güvenini kazanmak ve evlerinin değerini doğru şekilde yansıtmak istiyor, bu nedenle açık iletişim ve şeffaflık büyük bir önem taşıyor.

Alternatif iç görü cümleleri yazıp bunlardan hangilerinin sizin için önemli olduğunu seçmelisiniz. İç görüyü belirledikten sonra nasıl yapabiliriz sorusunu soracağız. Nasıl yapabiliriz soruları, beyin fırtınası için önemli bir başlangıç noktasıdır. Nasıl yapabiliriz soruları sizi olumlu bir bakış açısıyla bakmaya, heyecanlandırmaya, aklınıza yeni fikirler getirmeye yarar. Bu soru hem konuyu idare edebilecek kadar odaklı hem de yaratıcı fikirler oluşturacak kadar geniş olmalı.

Airbnb için nasıl yapabiliriz sorularını aşağıdaki gibi tanımlayabiliriz.

• Misafirler için nasıl daha konforlu bir konaklama sağlarız?

• Platformumuzda ev sahipleri ve misafirler arasında açık iletişimi nasıl kolaylaştırabiliriz?

Tasarım Düşüncesinin Üçüncü Aşaması: Yaratıcı Çözümler Üret

Nasıl yapabiliriz sorumuzu belirledikten sonra çözüm üretmeye başlıyoruz. Bu aşamada amacımız sınırsız sayıda fikir üretmek. Sınırsız olması önemli ne kadar çok fikir üretirseniz en iyisini seçme şansımız artar. Daha sonra fikirlerimizi önceliklendirip konsept oluştururuz. Konsept üzerinden de ilk prototiplerimizi oluşturmaya başlayacağız. Fikir sayısı kalitesinden daha önemli

Bu aşamada yaratıcı fikirler üretebilmek için farklı yöntemler kullanabilirsiniz. Beyin Yazımı, Beyin Fırtınası, Lateral Düşünme gibi.

Gelelim tekrar Airbnb konumuza...

Gözlem: Airbnb'nin erken dönemlerinde, misafirler ve ev sahipleri arasındaki güven eksikliği sıkça karşılaşılan bir sorundu. Misafirler, ev sahiplerinin evlerini güvenli bir şekilde paylaşacaklarından emin olamıyor; ev sahipleri ise misafirlerin evlerine zarar vermesinden veya kurallara uymamalarından endişe ediyorlardı.

Çözüm: Airbnb, kullanıcı güvenini artırmak için "yorum" ve "puan" sistemi geliştirdi. Misafirler ve ev sahipleri, her konaklama sonrasında birbirlerine puan vererek geri bildirimde bulunabiliyor. Bu sayede, kullanıcılar önceki deneyimlere bakarak karar verirken, kötü deneyimler daha erken fark edilebiliyor ve güven sağlanabiliyor. Ayrıca, Airbnb'nin kimlik doğrulama ve profil onaylama süreçleri, kullanıcıların kimliklerini güvenli bir şekilde doğrulamaları sağlanarak güven artırıldı.

Gözlem: Ev sahipleri, evlerinin gerçek özelliklerini doğru şekilde yansıtmada zorluk çekiyor ve misafirler de tam olarak ne bekleyeceklerini bilmeden rezervasyon yapıyordu.

Çözüm: Airbnb, ev sahiplerinin evlerinin yüksek kaliteli, profesyonel fotoğraflarını yüklemelerine yardımcı olacak bir hizmet sundu. Bu hizmetle birlikte, ev sahiplerine evlerinin içini ve dışını doğru şekilde yansıtan fotoğraflar çekmeleri için profesyonel fotoğrafçılar sağlandı. Bu, misafirlerin evin gerçek durumu hakkında doğru bir izlenim edinmelerini sağladı ve yanlış anlamaların önüne geçti.

Design Thinking metodolojisi, ekiplerde iş birliğini kolaylaştırırken, insan odaklı projeler ve işler geliştirme sürecine sistematik bir şekilde yaklaşmamızı sağlıyor. Günümüzün birçok başarılı markasının pazar büyümesinin ve müşteri deneyimi konusundaki başarısının arkasında bu metodoloji yer alıyor. 

Tasarım düşüncesi sürecinin bütün aşamaları ile ilgili daha fazla bilgi almak ve her aşamada kullanılan yöntemleri ve araçları detaylıca öğrenmek için hazırladığım online design thinking eğitimine katılabilirsin.